Làm thế nào khi phát hiện trẻ bị tự kỷ

Có thể thấy sự khác biệt về khả năng lớn mạnh, đặc biệt là kỹ năng xã hội và tiếng nói của trẻ thơ bị rối loạn phổ tự kỷ (ASD) từ khi các bé còn là các đứa trẻ sơ sinh. Đó cũng là cách thức nhận biết sớm dấu hiệu trẻ tự kỷ nếu cha mẹ để tâm đến trẻ.

Các trẻ sơ sinh có biểu hiện giữ nguyên tư thế ngồi, bò và đi trong một khoảng thời gian dài cho đến lúc có sự can thiệp từ người khác. Hoặc xuất hiện những dấu hiệu khiếm khuyết quan hệ xã hội ít rõ ràng như chậm nói hoặc phản ứng chậm với các tương tác khác. Tất cả là các sự khác biệt để cha mẹ kịp nhận ra các dấu hiệu bệnh tự kỷ ở con mình.

Những biểu hiện bệnh tự kỷ

Trẻ mắc bệnh tự kỷ có xu hướng hạn chế xúc tiếp và ít biểu lộ sự chú ý tới giọng nói của người khác. Các bé ko đổi thay tư thế hoặc ko giơ tay lúc sắp được bồng bế như bao đứa trẻ bình thường khác. Biểu hiện cảm xúc thường lạnh nhạt và vẻ mặt ko biểu cảm. Đó là các biểu hiện bệnh tự kỷ có thể phát hiện từ khi bé còn là một đứa trẻ sơ sinh. Bên cạnh đó, đó vẫn chưa phải là tất cả vì còn rất nhiều các dấu hiệu ở những mức độ khác nhau cho mỗi một dạng rối loạn phổ tự kỷ.

Một trẻ bị rối loạn phổ tự kỷ dạng nhẹ sẽ ko có những triệu chứng chuẩn xác giống như một đứa trẻ rối loạn phổ tự kỷ dạng nặng và mức độ nguy hiểm của những triệu chứng cũng có thể khác nhau rất nhiều. Dưới đây là các dấu hiệu bệnh tự kỷ phổ biến:

Sự khác biệt xã hội ở trẻ em bị bệnh tự kỷ:

Không hoặc rất ít khi giao tiếp bằng mắt

- Ko cười hoặc không phản ứng với nụ cười của cha mẹ hoặc những biểu cảm gương mặt

- Ko quan sát đối tượng hoặc những sự việc mà người khác chỉ tay vào hoặc đang kiếm tìm

- Không chỉ tay đến đối tượng hoặc sự kiện để gây sự chú ý

- Không có những biểu cảm trên gương mặt 1 cách thường xuyên

- Không thể cảm nhận người khác đang cảm thấy thế nào bằng cách quan sát biểu cảm trên khuôn mặt của họ

- Ko tỏ ra đồng cảm với người khác

- Chẳng thể kết bạn hoặc ko để ý tới việc kết bạn

Sự khác biệt về giao tiếp ở trẻ bị bệnh tự kỷ

- Không dùng lời nói để chỉ ra nhu cầu của mình hay chia sẻ mọi điều với người khác

- Ko nói những từ đơn khi đã 16 tháng tuổi

- Lặp lại chính xác những gì người khác nói mà ko hiểu ý nghĩa (thường được gọi là parroting)

- Ko phản ứng lúc người khác gọi tên hoặc có các âm thanh khác (như còi xe hoặc tiếng “meo meo” của con mèo)

- Lẫn lộn giữa các đại từ xưng hô như gọi mình "bạn" và gọi bạn là "tôi"

- Có dấu hiệu không muốn giao tiếp

- Không bắt đầu hoặc không thể tiếp tục 1 cuộc nói chuyện

- Không sử dụng đồ chơi hoặc những đối tượng khác để mô phỏng cho người hay đồ vật trong cuộc sống thực sự lúc chơi trò chơi đóng giả vai.

- Có thể đặc biệt thuộc lòng rất tốt với những con số, chữ cais, bài hát, 1 đoạn nhạc trên truyền hình, hoặc một chủ đề cụ thể.

- Có thể mất tiếng nói hay mất các kỹ năng giao tiếp xã hội khác (thường trong độ tuổi từ 15 và 24 tháng)

Sự khác biệt về hành vi (lặp đi lặp lại và ám ảnh bởi hành vi) ở trẻ em bị bệnh tự kỷ:

- Nhảy, quay, lắc lư, xoay tròn ngón tay, đi trên ngón chân trong 1 thời kì dài

- Thích lặp lại những thói quen, trật tự hay các nghi thức và rất khó khăn để đổi thay

- Bị sợ hãi bởi một hoặc vài hoạt động bất thường

- Chơi với những bộ phận của đồ chơi thay vì toàn món đồ

- Dường như ko có cảm giác đau đớn

- Có thể rất nhạy cảm hoặc ko nhạy cảm với tất cả các mùi, âm thanh, ánh sáng và kết cấu

- Sử dụng tầm nhìn hoặc ánh mắt khác thường quan sát các đối tượng từ những góc độ khác thường

Làm thế nào để phân biệt trẻ em bị bệnh tự kỷ với trẻ em phát triển bình thường

Dưới đây là một số ví dụ có thể giúp bố mẹ nhận ra các dấu hiệu bệnh tự kỷ sớm theo từng giai đoạn:

>> Tìm hiểu cách nuôi dạy con thông minh

- Trẻ 12 tháng:

Một đứa trẻ phát triển theo mức độ điển hình sẽ quay đầu lại khi nghe tên của mình. Trong khi đó, trẻ bị tự kỷ có thể không quay lại nhìn, ngay cả khi tên của trẻ được lặp đi lặp lại rất nhiều lần, nhưng có thể trẻ sẽ phản ứng với các âm thanh khác.

- Trẻ 18 tháng:

Một đứa trẻ có kỹ năng nói chậm sẽ dùng cử chỉ hoặc dùng nét mặt biểu cảm để bù đắp cho sự chậm nói của mình.

Một đứa trẻ tự kỷ có thể ko nỗ lực để bù đắp cho sự chậm nói của mình hoặc có thể lặp đi lặp lại các gì được nghe trên truyền hình.

- Trẻ 24 tháng

Một đứa trẻ lớn mạnh theo mức độ điển hình sẽ chỉ mẹ mình trong bức ảnh và nhìn mẹ để san sẻ niềm vui với mẹ.

Một đứa trẻ tự kỷ có thể mang lại cho mẹ một bức ảnh nhưng trẻ không quan sát khuôn mặt của mẹ mình khi mẹ san sẻ niềm vui.

Tin vào bản năng

Trên đây là những dấu hiệu bệnh tự kỷ ở trẻ nhỏ để cha mẹ phát hiện sớm. Nếu bạn lo âu về cách trẻ chơi, học, nói, hành động hay di chuyển hãy nói chuyện với thầy thuốc nhi khoa hoặc bác sĩ tâm lý nhi. Trước khi tới các cuộc hẹn, bạn nên có một danh sách kiểm tra những cột mốc phát triển của trẻ và đọc trước các lời khuyên về cách nói chuyện với bác sĩ. Hãy nhớ rằng bạn là người hiểu con mình nhất và mối quan tâm của bạn dành cho con rất quan trọng. Nó sẽ giúp ích rất nhiều cho việc chẩn đoán khi bạn gặp bác sĩ. Nếu bạn vẫn không yên tâm sau khi nhận được các lời khuyên của bác sĩ, hãy tìm 1 ý kiến thứ 2. Đừng chần chờ vì hành động sớm sẽ tạo ra sự khác biệt