Probiotic- phương pháp kiểm soát dịch bệnh an toàn

Nuôi trồng tôm là một ngành sản xuất kinh tế mũinhọn của các tỉnh duyên hải miền trung và nam bộ. Nguồn lợi thủy sản này giúpcung cấp lượng protein quan trọng cho con người, nên nhu cầu sử dụng các sản phẩmtừ thủy sản ngày càng tăng cao. Tuy nhiên, sự tăng trưởng của nhiều loài tôm lạibị đe dọa bởi các vấn đề bệnh tật, môi trường sống. Do đó, nhiều người họ sử dụngnhiều loại hóa chất, đặc biệt là các chất kháng sinh được thả vào trong môi trườngsống chúng. Điều này dẫn tới nhiều nguy cơ bệnh tật khác cho chính loài tôm vàcho cả con người khi sử dụng chúng.

Vìvậy, cần thay đổi những phương pháp kiểm soát dịch bệnh truyền thống trước đâytrong nghành nuôi tôm. Hiện nay đã có những kỹ thuật phân tử tiên tiến để pháthiện và kiểm soát các bệnh trong nuôi tôm, đồng thời kết hợp sử dụng nguồn lợikhuẩn probiotic để giatăng sức đề kháng cho vật nuôi.

Các phương pháp kiểmsoát dịch bệnh trong nuôi tôm truyền thống

1.      Kỹ thuật nuôi ấu trùng tôm sú

Phươngpháp này được ứng dụng rộng rãi trong các hệ thống nuôi tôm đầu tiên. Ban đầu,mật độ thả giống thấp, nên các vấn đề về dịch bệnh và sản lượng cũng thấp. Tuynhiên, khi nhu cầu của con người tăng lên, mật độ thả giống cũng tăng dần, làmtăng sản lượng và tăng các vấn đề về dịch bệnh.

Giảipháp cho điều này là chọn PL, được dán nhãn là mầm bệnh cụ thể miễn phí (SPF),các con giống được kiểm nghiệm kỹ càng về dịch bệnh sau đó mới được cung cấpcho nông dân. Tuy nhiên, mức độ sàng lọc vẫn có nhiều rủi ro.

2.      Quản lý dịch bệnh thủ công

Vềquản lý dịch bệnh, các yếu tố cần thiết để được xem xét  là xử lý nước thải, bùn, xử lý tôm chết bệnhtừ ao, quá trình sau thu hoạch. Thông thường nông dân ở các nước châu Á thườnggiải phóng nước thải mà không cần xử lý mầm bệnh do tôm chết hoặc tôm bệnh gâyra. Điều này khiến mầm bệnh dễ lây lan qua nước và khiến tôm khỏe mạnh cũng bịnhiễm bệnh.

3.      Quản lý nước thải

Cácphương pháp xử lý nước thải thông thường là sử dụng các bộ lọc sinh học, nước xảvào ao. Để giảm tác động tiêu cực của nước thải, những người nông dân thườnglàm khô ao trong thời gian 1-2 tháng, sau đó cày bùn ở đáy ao, và thực hiện việckhử trùng, làm khô, và các phương pháp xả để đảm bảo rằng đáy ao có mùi đậm đượclàm sạch và làm cho phù hợp cho nuôi tôm. Tái chế bùn và cung cấp ao lắng là mộtsố phương pháp được khuyến nghị để giảm thiểu nước thải ao tôm.

4.      Sử dụng hóa chất

Sodiumhypochlorite, EDTA, ortho-toluidine, natri thiosulfate, iodine-PVP formalin,xút ăn da (NaOH) và chất lỏng clo, Treflan và axit muriatic là một số hóa chấtthường được sử dụng trong các bước nuôi tôm khác nhau. Thuốc trừ sâu thường đượcsử dụng trong nuôi tôm là organochlorine (endosulfan), organophosphates(azinphosethyl, chlorpyrifos, diazinon, dichlorvos, malathion, monocrotophos,parathion và trichlorfon), carbamates (carbaryl), và những thứ khác bao gồmparaquat, rotenone, nicotin, đồng sulphate, formalin, trifluralin và butachlor.

5.      Sử dụng kháng sinh

Oxytetracycline(hỗn hợp trong thức ăn) là chất kháng khuẩn được sử dụng phổ biến nhất và đượcsử dụng kết hợp với chloramphenicol, axit oxolinic và formalin. Các kháng sinhkhác được sử dụng trong nuôi tôm là sulfonamides, fluoroquinolones, quinolonkhông bị nhiễm, tetracycline, chloramphenicol, gentamicin, trimethoprim vv.

Đột phá phương phápứng dụng chế phẩm sinh học Probiotics trong nuôi tôm

Việcsử dụng chế phẩm sinh học ở người và động vật là một thành công lớn. Probioticđược hiểu đơn giản là các vi sinh vật sống, khi được bổ sung vào thức ăn, giúptái tạo hệ sinh vật bản địa, cân bằng hệ vi sinh đường ruột của vật chủ.

Mộtsố chủng probiotic được phân lập từ thực phẩm lên men, trầm tích ao, đất, nước,v.v. Hoạt động probiotic được trung gian bởi một loạt các hiệu ứng phụ thuộcvào chính probiotic, liều lượng sử dụng, thời gian điều trị và tuyến đường, vàtần suất sinh. Một số chế phẩm sinh học tạo ra các tác dụng có lợi của chúng bằngcách xây dựng các phân tử kháng khuẩn như bacteriocin trực tiếp ức chế vi khuẩnhoặc vi rút khác, tích cực tham gia vào cuộc chiến chống nhiễm trùng, trong khinhững loại khác ức chế sự di chuyển của vi khuẩn qua thành ruột (chuyển vị),tăng cường chức năng rào niêm mạc bằng cách tăng sản xuất các phân tử miễn dịchbẩm sinh, hoặc điều chỉnh phản ứng viêm / miễn dịch. Một số nghiên cứu đã chứngminh rằng các thụ thể nhận dạng mẫu (PRPs), chẳng hạn như các con đường tín hiệuthụ thể (TLR), các phản ứng miễn dịch.

Việcxem xét các chủng vi khuẩn được chọn là probiotic nên an toàn để sử dụng làm kiểmsoát sinh học. Mức độ sử dụng an toàn của các vi khuẩn đã được sử dụng truyềnthống trong chế phẩm sinh học có thể được khẳng định qua một thời gian dài thửnghiệm. Các tác dụng ức chế của Bacillus sp. có thể là do việc sản xuất khángsinh, bacteriocin, lysozyme, protease và hydrogen peroxide và thay đổi giá trịpH bằng cách sản xuất các axit hữu cơ.

Probioticscũng ảnh hưởng đến hệ miễn dịch của cá, tôm và các loài thủy sinh khác. Vàchúng cũng ảnh hưởng đến khả năng chống oxy hóa và stress oxy hóa của tôm. Nócó hiệu quả đối với các chất chống oxy hóa như SOD, catalase (CAT), glutathioneperoxidase, tình trạng chống oxy hóa tổng số (TAS), glutathiones, và tổn thươngmô gây ra.

Nhưvậy với sức mạnh tăng cường miễn dịch và tăng cường sức đề kháng cho vật chủ, chếphẩm sinh học probioticcho thủy sản cần phải được cung cấp đều đặn trong suốt thời gian nuôi và tớikhi thu hoạch.