Mitsubishi - Ngành công nghiệp ô tô Việt Nam

MitsubishiPajero 2019 Cùng với sự phát triển chung của ngành ô tô trong nước, nhu cầu về sơn ngày càng tăng mạnh. Tuy nhiên có một thực tế đáng buồn là chỉ các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào lĩnh vực này, còn doanh nghiệp quốc nội dường như vẫn đứng ngoài cuộc.
Một trong những nhà cung cấp sơn ô tô lớn nhất tại Việt Nam hiện nay là Công ty Sơn Nippon đến từ Nhật Bản. Mới đây, Nippon đã cho ra đời nhà máy sản xuất thứ 3 đặt tại tỉnh Vĩnh Phúc với số  vốn đầu tư 14 triệu USD, cho sản lượng 15.000 tấn sơn/năm. Những sản phẩm chính của Nippon là các loại sơn công nghiệp cho ô tô, xe máy, sơn phủ tầu biển, nhựa... để đáp ứng nhu cầu của thị trường Việt Nam.

Trước đó, Nippon cũng đã khai trương nhà máy thứ hai vào năm 2005, cũng tại Vĩnh Phúc, để cung cấp sơn cho ngành công nghiệp ô tô, xe máy Việt Nam, với sản lượng 5.000 tấn/năm.

Theo ông Kondo Masao, Tổng giám đốc Công ty Sơn Nippon Vĩnh Phúc, kinh tế phát triển, lượng ô tô, xe máy tiêu thụ tại Việt Nam tăng mạnh khiến nhu cầu sơn tăng, đó là lý do mà Nippon  tiếp tục đầu tư nhà máy thứ 3, với công suất tăng gấp 3 lần.

Nhu cầu sơn ô tô tăng mạnh

Nhu cầu sơn ô tô tăng mạnh nhưng chỉ có DN nước ngoài đáp ứng được

Không chỉ Nippon mà hàng loạt các nhà sản xuất sơn ngoại phục vụ công nghiệp ô tô, xe máy cũng đã xâm nhập thị trường Việt Nam thời gian qua, như Kansai Paint, BBG (Nhật Bản)... Nippon cho biết hầu hết các DN sản xuất lắp ráp ô tô, xe máy tại Việt Nam như Honda, Yamaha, Toyota, Trường Hải, Xuân Kiên... đều đang sử dụng sơn do họ cung cấp để sơn các sản phẩm ô tô, xe máy.

Theo ông Phạm Văn Tài, Phó tổng giám đốc Tập đoàn Ô tô Trường Hải, với sản lượng lên tới 40.000 xe/năm, nhu cầu về các loại sơn để sơn linh kiện, khung gầm, thân vỏ xe... của công ty này rất lớn nhưng chỉ có DN FDI cung cấp chứ không hề có bóng dáng của DN Việt Nam.

MitsubishiAttrage 2019 Ông Tài chia sẻ: “Chúng tôi sẵn sàng gặp gỡ các DN sơn Việt Nam, xem sản phẩm của họ và đặt hàng nếu có chất lượng tốt, giá hợp lý. Thực tình, Trường Hải rất muốn sử dụng sơn trong nước cho một số sản phẩm xe tải, xe khách sản xuất để giảm chi phí, nhưng không có DN sơn nào của Việt Nam có thể cung cấp”.

Không chỉ riêng Trường Hải mà Công ty cổ phần Ô tô Xuân Kiên cũng gặp phải vấn đề tương tự. Tổng giám đốc của Xuân Kiên, ông Bùi Ngọc Huyên than thở: “Năm 2004 khi đầu tư dây chuyền sơn điện ly để sơn ô tô tải, tôi cũng đã tìm kiếm các nhà cung cấp sơn của Việt Nam nhưng không DN nào sản xuất. Đây là sản phẩm đòi hỏi công nghệ cao, sơn sấy ở nhiệt độ 170 độ C, nên phía Việt Nam chưa đáp ứng được”.

Sơn của Việt Nam chỉ sơn hàng rào

Lý giải nguyên nhân tại sao Việt Nam chưa sản xuất được sơn ô tô, một DN sản xuất sơn trong nước cho biết, sơn dùng trong ngành công nghiệp ô tô, xe máy là sơn công nghệ cao, đòi hỏi tiêu chuẩn chất lượng cao. Chẳng hạn, màng sơn thân vỏ ô tô có tác dụng bảo vệ bề mặt thân xe khỏi tác động của môi trường, vừa đóng vai trò làm đẹp… Lớp màng này rất mỏng, chỉ khoảng 0,1mm nhưng trong đó bao gồm rất nhiều lớp hóa chất, phải có công nghệ cao mới sản xuất được.

Các DN Việt Nam muốn sản xuất sơn ô tô, xe máy cần có vốn đầu tư lớn và làm chủ công nghệ; tức là, phải có dây chuyền sản xuất hiện đại và phải bỏ chi phí lớn cho nghiên cứu phát triển, hoặc mua công nghệ mới có được. Tuy nhiên, cả hai vấn đề này DN trong nước đều không đáp ứng được nên đành “bó tay”.

“Một khó khăn khác là các nhà sản xuất ô tô trên thế giới, khi chuyển giao cho đối tác hoặc đầu tư vào nước nào đó thường chỉ dùng sơn của các nhà cung cấp truyền thống. Bởi, các sản phẩm sơn này đã được họ đã thử nghiệm nhiều lần và sử dụng cho sản phẩm ô tô xe máy ổn định. Nếu DN Việt Nam có sản phẩm tốt, được phía nước ngoài sử dụng và chỉ định dùng trên toàn cầu thì còn gì bằng. Như vậy tức là đã tham gia được vào chuỗi cung ứng toàn cầu”, vị giám đốc trên bày tỏ.

Tuy nhiên, do thiếu vốn, thiếu công nghệ, lại không có sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Nhà nước nên các DN sơn Việt Nam không thể sản xuất và cạnh tranh được.

MitsubishiMirage 2019 Ngay cả khi đã đầu tư sản xuất sơn tại Việt Nam, các DN FDI cho biết toàn bộ dây chuyền sản xuất, máy móc và nguyên liệu vẫn phải nhập khẩu, chẳng hạn nguyên liệu dùng cho sơn ô tô nhập từ Nhật Bản, cho xe máy nhập từ Nhật Bản, Thái Lan, Singapore và châu Âu. Thứ Việt Nam đáp ứng được chỉ là nguồn nhân công giá rẻ.

Rõ ràng, với tình trạng khó khăn chồng chất khó khăn này, con đường để tiến tới một nền công nghiệp phụ trợ phát triển của Việt Nam còn khá xa vời.