Về các phương pháp dịch thuật cơ bản thì cũng có nhiều tài liệu đã trình bày. Riêng mình vẫn cảm thấy, các phương pháp được trình bày trong cẩm nang Phương pháp dịch Anh Việt của thầy Nguyễn Thanh Chương là khá đơn giản và dễ hiểu. Nội dung bài viết này mình sẽ trình bày khái quát về 4 phương pháp dịch thuật cơ bản nhất của thầy nhé.
Phương pháp 1: PP dịch dựa trên ngữ pháp (Grammar translation)
- Là phương pháp dịch căn cứ vào cấu trúc ngữ pháp của câu. Phương pháp này yêu cầu người dịch phải nắm vững và nhận định được các thành tố của một câu.
Ví dụ:
- He gave her a nice flower.
Subj verb I.O D.O
I.O = Indirect Object D.O = Direct Object
Phương pháp 2: PP dịch từng chữ (Word – For – Word )
- Là phương pháp chuyển đổi ngôn ngữ gốc (source language) sang ngôn ngữ dịch (target language) chỉ bằng cách dịch tuần tự: từ sang từ, vế sang vế và câu sang câu. Phương pháp dịch này hay được dùng khi tìm thấy sự tương đồng về mặt cấu trúc câu giữa 2 ngôn ngữ.
Ví dụ:
-There is a book on the table.
Dịch: Có một cuốn sách ở trên bàn.
- Chị ấy chơi piano rất hay.
Dịch: She plays piano very well.
Phương pháp 3: PP dịch nguyên văn (Literal Translation)
- Cấu trúc ngữ pháp của ngôn ngữ gốc được chuyển sang cấu trúc gần nhất của ngôn ngữ dịch nhưng từ vựng được dịch theo nghĩa thông thường nhất, tách rời ngữ cảnh nhưng vẫn bám sát nghĩa đen.
Ví dụ:
- This programe is sponsored by Walls.
Dịch nguyên văn: Chương trình này do hãng Walls tài trợ.
- She is deaf to all his advice.
Dịch (word for word): Cô ta điếc với tất cả những lời khuyên của anh ta.
Dịch nguyên văn: Cô ta lờ đi tất cả những lời khuyên của anh ta.
Phương pháp 4: PP dịch thoát (Free translation)
- Là cách dịch trong đó người dịch thoát ra khỏi ràng buộc của ngôn ngữ gốc, dùng ngôn ngữ dịch để diễn giải ý nghĩa của bản gốc một cách tự nhiên và phù hợp với ngữ cảnh, văn hóa của ngôn ngữ dịch. Đó cũng là lý do mà với phương pháp này, bản dịch thường dài hơn bản gốc.
Ví dụ:
- That guy is as poor as a church mouse. (“Anh ta nghèo như con chuột ở nhà thờ” => hình ảnh con chuột ở nhà thờ thì xa lạ với bối cảnh văn hóa của người Việt Nam)