Tình hình áp dụng iso 14001 tại Việt Nam- những thuận lợi và khó khăn

Chúng ta đều biết rằng tất cả cácloại hình doanh nghiệp, tổ chức khi hoạt động đều gây ra các tác động đến môitrường với mức độ ảnh hưởng khác nhau, vấn đề là các doanh nghiệp với quy môkhác nhau cần làm gì để quản lý và giảm thiểu tác động của chúng đến môi trường.Đó là lý do ra đời của tiêu chuẩn ISO 14001 về Hệ thống quản lý môi trường. ĐượcTổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) ban hành lần đầu tiên vào năm 1996, tiêuchuẩn ISO 14001 hiện đã có mặt tại 138 quốc gia và vùng lãnh thổ và đã có hơn140.000 doanh nghiệp / tổ chức được chứng nhận.

Sở dĩ có được thành công trong việcphổ biến áp dụng chứngnhận ISO 14001 ở nhiều quốc gia có nền kinh tế khác nhau, có trình độphát triển và đặc điểm văn hóa khác nhau là do tiêu chuẩn ISO 14001 đã ra đời.nêu các yêu cầu thiết lập hệ thống quản lý các vấn đề môi trường cho một tổ chức/ doanh nghiệp, nhưng không nêu rõ làm thế nào để đạt được điều đó. Chính vì sựlinh hoạt đó mà các loại hình doanh nghiệp khác nhau, từ doanh nghiệp vừa và nhỏđến các tập đoàn đa quốc gia, đều có thể tìm ra hướng đi riêng trong việc xác địnhcác mục tiêu môi trường cần cải thiện và làm như thế nào. để đạt được các yêu cầucủa hệ thống quản lý môi trường.

Tại Việt Nam, chứng chỉ ISO14001: 1996 được cấp lần đầu tiên vào năm 1998 (2 năm sau khi tiêu chuẩn ISO14001: 1996 ra đời) và từ đó đến nay, số lượng tổ chức áp dụng và cấp chứng chỉISO 14001 không ngừng tăng lên. Lúc đầu, các công ty ở Việt Nam áp dụng ISO14001 hầu hết là các công ty nước ngoài hoặc liên doanh với nước ngoài, đặc biệtlà với Nhật Bản. Điều này cũng dễ hiểu bởi Nhật Bản luôn là quốc gia đi đầutrong công tác bảo vệ môi trường và áp dụng ISO 14001. Mặt khác, Nhật Bản cũnglà một trong những quốc gia đầu tư vào Việt Nam từ rất sớm và chiếm tỷ trọng lớntrong tổng vốn đầu tư. đầu tư nước ngoài vào Việt Nam. Hiện nay, có rất nhiềudoanh nghiệp Nhật Bản đang kinh doanh tại Việt Nam, trong đó có một số tập đoànlớn như Honda, Toyota, Panasonic, Canon, Yamaha ... Hầu hết các công ty mẹ củacác tổ chức này đã áp dụng ISO 14001 và họ yêu cầu tất cả các công ty con trongtất cả các quốc gia xây dựng và áp dụng ISO 14001. Vì vậy, các doanh nghiệp nàycũng đã góp phần rất lớn trong việc xây dựng xu hướng áp dụng hệthống ISO 14001: 2015 tại Việt Nam.

Cùng với sự gia tăng số lượng cáctổ chức / doanh nghiệp có yếu tố nước ngoài áp dụng ISO 14001, các tổ chứctrong nước cũng đã nhận thấy tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường và họcũng đã có những chiến lược để bảo vệ môi trường chiến lược áp dụng ISO 14001.Hầu hết các doanh nghiệp thành viên của Tổng Công ty Xi măng như Xi măng HoàngThạch, Bỉm Sơn, Hoàng Mai… cũng đã, đang và đang trong quá trình xây dựng hệ thốngquản lý môi trường theo tiêu chuẩn ISO 14001. Mới đây, hàng loạt khách sạnthành viên của Tập đoàn Du lịch Sài Gòn cũng đã được cấp chứng chỉ ISO 14001.

Tại Việt Nam hiện nay, thựctrang áp dụng ISO 14001 tại Việt Nam cũng đã được cấp cho nhiều tổchức với nhiều loại hình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ đa dạng, trong đó cácngành như chế biến thực phẩm (mía đường, thủy sản, rượu, nước giải khát ...), Điệntử, Hóa chất ( xăng dầu, sơn, thuốc bảo vệ thực vật), Vật liệu xây dựng, Du lịch-Kháchsạn đang chiếm tỷ trọng lớn.

Tuy nhiên, so với con số khoảng6.000 doanh nghiệp đã được chứng nhận hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001 thìsố doanh nghiệp áp dụng tiêu chuẩn về quản lý môi trường còn rất ít. Điều nàycho thấy ở Việt Nam, các doanh nghiệp / tổ chức vẫn chưa quan tâm đúng mức đếnvấn đề môi trường và bảo vệ môi trường. Sau 10 năm kể từ ngày đầu tiên có mặt tạiViệt Nam, có thể khái quát một số khó khăn và thuận lợi trong việc áp dụng hệthống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn ISO 14001 như sau:

Thuận lợi:

Luật môi trường nghiêm ngặt hơn

Áp lực từ các công ty đa quốc gia

Cộng đồng quan tâm

Khó khăn:

Thiếu chính sách hỗ trợ của nhànước

Đưa chính sách môi trường vàochính sách phát triển chung của doanh nghiệp

Kết hợp các mục tiêu môi trườngvào các mục tiêu phát triển chung

Hiệu quả đánh giá nội bộ chưa cao