Cây chìa vôi là thảo dược có nhiều công dụng trong điều trị bệnh. Từ lâu người dân khu vực trung du và khu vực miền núi phía Bắc đã biết cách sử dụng chìa vôi để chữa các bệnh về xương khớp. Đặc điểm và công dụng cụ thể của thảo dược này như thế nào? Mời bạn đọc tìm hiểu nhé!

14/12/2020 09:52:15 Tải lên

Tải đính kèm (66.33 KB)

• Cây chìa vôi thuộc họ nho (Vitaceae), có tên khoa học là Cissus modeccoides Planch.
• Thảo dược này còn được gọi với nhiều tên gọi khác như dây chìa vôi, bạch liễm, bạch phấn đằng hay cây đau xương.
• Chìa vôi thuộc dạng dây leo, có chiều dài khoảng 2 – 4m, có thể dài hơn.
• Thân cây màu lục, có thể pha lơ nhạt hoặc tía, có các tua cuốn đơn mọc đối diện với lá. Thân cây hơi khía, bên ngoài có phủ một lớp phấn trắng.
• Lá chìa vôi mọc so le nhau, xẻ thùy hình chân vịt, có đầu nhọn, gốc hình tim và có gân hình chân vịt. Mép lá có răng cưa, mặt trên lá có màu xanh lục sẫm, còn mặt dưới hơi trắng.
• Hoa chìa vôi mọc thành ngù, đối diện với lá nhưng ngắn hơn, có màu vàng nhạt. Hoa thường nở vào khoảng tháng 4 – 6.
• Quả có dạng hình nang tròn, khi chín có màu đen. Thời gian tầm tháng 5 – 10 là mùa quả cây chìa vôi.
• Phần rễ Củ chìa vôi có hình tròn, to bằng trứng gà, hai đầu quả hơi nhọn. Bên ngoài củ có màu đen nhưng bên trong thì trắng và thường củ sẽ dính liền với gốc cây.
  

theo tìm hiểu cửa Thảo Dược Đức Thịnh thì Cây chìa vôi có rất nhiều loại và điển hình thì có 3 loại đó là cây chìa vôi bò, chìa vôi Java, chìa vôi 4 cạnh. Người mua cần nắm rõ đặc điểm, tác dụng, cách dùng của từng loại đối với từng tình trạng bệnh thì mới đạt được kết quả tốt.

Miền núi, trung du, ẩm ướt, địa phận ven song, suối, bụi rậm, bờ rào sẽ là nơi thích hợp để cây chìa vôi phát triển tốt nhất. Đặc biệt, cây chìa vôi mọc nhiều các tỉnh phía Bắc như Lào Cai, Yên Bái, Sơn La, Hòa Bình và một số tỉnh đồng bằng khác.

Cây chìa vôi được thu hái quanh năm mà thời điểm thích hợp nhất là vào mùa đông. Tại Thảo dược Đức Thịnh, dược liệu này được sử dụng toàn bộ phận để làm thuốc với nhiều hình thức sơ chế khác nhau:

• Đối với dây, lá chìa vôi: Sau khi thu hái sẽ đem cắt ngắn, rửa sạch rồi đem đi sao nóng và phơi khô. Mỗi khi dùng có thể đem ra tẩm rượu và sao lại hoặc ngâm trực tiếp với nước vo gạo.
• Đối với phần củ: Khi đào về sẽ đem đi rửa sạch đất cát bên ngoài rồi ngâm qua đêm với nước cho mềm, thái mỏng và phơi khô. Trước khi sử dụng sẽ đem ngâm trực tiếp với nước vo gạo.
  

Dược liệu cây chìa vôi sau khi được sơ chế khô dưới mọi hình thức nên được bảo quản trong bọc kín, để nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ẩm thấp, ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp.

Qua nhiều nghiên cứu y học thì cây chìa vôi được kết luận với nhiều thành phần hóa học chính như acid hữu cơ, hợp chất phenolic, saponin và các acid amin. Bên cạnh đó, cây còn chứa nhiều dược chất nữa với các tỉ lệ khác nhau là glucid 5.4%, protid 1.4%, tro 0.8%, chất xơ 1.1%, caroten 1.5 mg% và 1 lượng nhỏ vitamin C.

Theo ghi nhận của các tài liệu Đông Y, cây chìa vôi có tính mát, vị đắng nhẹ, chua và hơi the, song không khó uống.

Với các thành phần hóa học quý, vậy cây chìa vôi có tác dụng gì? Hãy xem tác dụng của cây chìa vôi nổi bật với những công dụng như:

• Hỗ trợ điều trị thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống
• Hỗ trợ điều trị đau nhức xương khớp
• Phòng trừ tê thấp, đau lưng mỏi gối
• Hỗ trợ điều trị rắn cắn
• Hỗ trợ giảm đau do chấn thương, bong gân, té ngã
  

Cây chìa vôi lành tính, an toàn, chủ yếu dùng cho những đối tượng sau:

• Bệnh nhân thoát vị đĩa đệm
• Người lớn tuổi bị thoái hóa xương khớp
• Người bị chứng thấp khớp, đau lưng mỏi gối
• Người bị rắn cắn
  

Cây chìa vôi có thể dùng sắc nước hoặc ngâm rượu uống đều được với liều lượng, bước tiến hành chi tiết như sau:

• Cách sắc nước uống
  

Dùng 30g cây chìa vôi khô, rửa sạch, sắc chung với 1 lít nước, đun sôi 7 – 10 phút. Sau đó, chắt nước ra và uống dần trong ngày.

• Cách ngâm rượu cây chìa vôi
  

Không chỉ dùng sắc nước độc vị, cây chìa vôi có thể dùng kết hợp chung với nhiều loại dược liệu khác như cỏ xước, dền gai, tầm gửi,…. Người bệnh có thể sử dụng theo đơn thuốc mà Lương y Nguyễn Đức Thịnh kê toa dưới đây:

• Bài thuốc uống:
  

Chuẩn bị:

• • Cây chìa vôi:…………………..50g
  • Cây cỏ xước:…………………..20g
  • Cây dền gai:……………………20g
  • Cây tầm gửi:……………………20g
  • Cây cỏ ngươi:………………….20g
  • Lá lốt:……………………………..20g
    
  
  

Tất cả dược liệu đem rửa sạch, sắc với 1.5 lít nước, cô cạn còn 500ml, chia làm 3 lần uống trong ngày, uống sau bữa ăn 30 phút.