Đặc điểmtâm lý người cao tuổi và vai trò gia đình, cộng đồng đối với cuộc sống củangười cao tuổi

Muốn làm tốtbổn phận với bậc cha mẹ, chúng ta cần chú ý đến vài đặc điểm tâm lý của NCT,đối tượng đáng quan tâm, tỷ lệ NCT từ 60 tuổi trở lên chiếm 8 % dân số nước tatừ năm 2007 .

Đặc điểm tâm lý nổi bật củaNCT là nuối tiếc tuổi trẻ, hay hoài cổ.

Họ thường nhắc đến quá khứ nhiều hơn hiện tại,rất tự hào về kinh nghiệm sống đã qua của mình, thường có nhiều tâm sự người cao tuổi. Họ nhạy bén với cái mới, cáihiện đại, với sự biến động của lịch sử các sự kiện diễn ra hàng ngày. Nhiều cánbộ viên chức sau khi về nghỉ hưu, từ chỗ hết sức bận rộn với công việc nay lạirỗi rãi, không có việc gì làm, bị hụt hẫng, đồng thời lại thấy mình mất vị trí,quyền lực trong xã hội. Họ cảm thấy không còn được kính nể, trọng vọng nhưtrước đây, từ đó nảy sinh stress tâm lý. Cùng với sự suy giảm về sức khoẻ, NCTsuy nghĩ mình trở thành người thừa đối với gia đình và xã hội, mình không cònvai trò hữu ích nữa, không ai cần mình nữa. Vì vậy họ cảm thấy bị bỏ rơi, côđơn, nên sinh tủi phận, buồn bã.

Do đó,tính tình NCT cũng thay đổi, trở nên cố chấp và bảo thủ, hay bám lấy cái cũ vàbị gánh nặng quá khứ đè nén. Họ trở nên khó tính, oán hận cơ quan, bạn bè, cộngđồng xã hội: họp thì không mời, khen thưởng thì bỏ quên mình, ăn uống lại khôngnhớ đến, v.v…

Vậy gia đình, cộng đồnggiúp đỡ, an ủi NCT thế nào để họ tiếp tục sống vui, sống khoẻ, sống có íchnhững năm cuối đời?

Gia đình là hệ thống an sinh cho người già:không khí êm ấm, hoà thuận của gia đình là cần thiết với người già. Gần gũi trẻem, dạy dỗ các cháu là niềm vui của người già. Sự chăm sóc của con cháu về đờisống vật chất và tinh thần tâm lý tác động rất lớn đến NCT, giúp họ sống vui,sống khoẻ. Con cháu luôn quan tâm đến sức khoẻ NCT, hỏi han đến họ hàng ngày,biếu họ thuốc bổ, thuốc chữa bệnh, khiến họ rất cảm động. Về ăn uống, NCT khôngcòn ăn được nhiều thịt cá, họ hay ăn hoa quả: chuối, cam, quýt tuỳ mùa và hayăn vặt làm nhiều bữa nhỏ.

NCT vẫnmuốn tiếp tục cống hiến cho gia đình và xã hội. Trẻ em là niềm vui của NCT,sống với các cháu, gần gũi, chơi đùa, dạy dỗ các cháu nhỏ khiến ông bà thấy vaitrò hữu ích của mình đối với gia đình, góp phần xây dựng nhân cách, đạo đức chothế hệ tương lai. Đồng thời họ còn giúp cho gia đình một số công việc nhấtđịnh. Người già, đặc biệt các bà già, chăm sóc các cháu nhỏ, quét dọn lặt vặt,phụ bếp, chuẩn bị cho bữa ăn, trông nom nhà cửa khi con cái đi vắng, v.v… Cầnchống lại quan niệm chữ nhàn cho người già để họ không phải làm gì. Trái lại,làm được một số việc gọn nhẹ trong gia đình giúp cho NCT vui vẻ vì thấy mìnhcòn hữu ích, trút được gánh nặng tâm lý mình là người sống bám vào con cháu, làngười thừa trong gia đình.

NCT thích sống trong cộng đồng: làng xóm, bạnbè, đồng môn, đồng đội. Họ mong được đi hội họp, trao đổi, trò chuyện với cácchiến hữu năm xưa, được hoà nhập vào cộng đồng đầy biến động hiện nay. Họ khôngmuốn bị lạc lõng, đứng ngoài lề xã hội Việt Nam, họ còn mong được góp ý kiếnvới Đảng và Chính phủ về những vấn đề thời sự nóng bỏng, v.v…

NCT cũng hay làm việc thiện giúp xã hội. Từ sựđóng góp tiền bạc,sức khoẻcủa bản thân, đến việc tổ chức và tham gia các hoạtđộng từ thiện, đứng ra quyên góp giúp trẻ em chất độc da cam, người bị tai nạnlũ lụt, người bị nhiễm HIV/AIDS, v.v… Họ tìm thấy ở đó niềm vui và vai trò hữuích của mình dù đã ở tuổi già.

Cần chú ýđến đời sống tâm linh của NCT. Họ rất coi trọng việc giỗ tết và thờ cúng tổtiên, chăm đi lễ chùa, Phật, Thánh, Chúa làm nguồn vui tinh thần. Cũng vì vậymột số NCT dễ sa vào nạn mê tín dị đoan. Có thể bạn quan tâm