Các công ty xổ số kiến thiết (XSKT) đang “đứng ngồi không yên”

Các công ty xổ số kiến thiết (XSKT) đang “đứng ngồi không yên” khi ngày 1/1/2017 tới đây, nguồn thu từ XSKT bắt buộc phải đưa vào cân đối chung trong ngân sách.

Áp lực đó, cộng với sự xuất hiện của xổ số điện toán Vietlott đã tạo nên “cuộc chiến” được dự báo sẽ còn nóng hơn trong ngành xổ số.

Theo Thông tư số 107/2006/TT-BTC của Bộ Tài chính: Nguồn thu xổ số kiến thiết của các tỉnh không đưa vào cân đối thu, chi ngân sách địa phương mà được quản lý qua ngân sách Nhà nước (NSNN). Nó được hiểu nôm na là “nguồn thu khác”, mỗi năm vẫn phải nộp vào ngân sách địa phương, nhưng không đưa vào cân đối chung.

Trên cơ sở đó, HĐND tỉnh sẽ ra nghị quyết phân bổ những nguồn này vào các lĩnh vực đầu tư trên địa bàn. Tuy nhiên, theo quy định trong Luật Ngân sách mới, từ năm 2017, nguồn thu từ XSKT bắt buộc phải đưa vào hạch toán ngân sách, cân đối chung để gom về một mối do trung ương điều tiết.

Từ đây, các địa phương đang lo sốt vó bởi nguồn thu từ XSKT trước giờ luôn chiếm tỷ trọng lớn trong thu ngân sách hằng năm. Chỉ tính trong 9 tháng đầu năm 2016, 21 công ty XSKT phía Nam đã nộp ngân sách lên tới 17.283 tỷ đồng, đạt 93,99 kế hoạch.

Lấy ví dụ tại Hậu Giang, trong năm 2015, công ty XSKT tỉnh này nộp ngân sách 570 tỷ đồng, trong khi nguồn thu khác là hơn 950 tỷ đồng. Như vậy, chỉ mỗi nguồn thu từ XSKT đã chiếm hơn 50% nguồn thu còn lại.

Ngoài việc đưa vào hạch toán, cân đối; chỉ tiêu được phân bổ cho các công ty XSKT theo quy định mới cũng tăng cao. Tại Cần Thơ, trong năm 2016, ngành XSKT được giao chỉ tiêu nộp ngân sách 950 tỷ đồng và theo kế hoạch phấn đấu sẽ nộp 1.050 tỷ đồng.

Dự kiến trong năm 2017, chỉ tiêu được “áp” cho đơn vị này phải nộp là bằng mức phấn đấu của năm trước - tức 1.050 tỷ đồng. Con số này gần như đã chạm đến mức khả năng cao nhất, đòi hỏi công ty phải nỗ lực phấn đấu hết mình mới đạt được.

Bà Nguyễn Ngọc Thúy, Tổng giám đốc Công ty XSKT Bạc Liêu, cho biết dự kiến trong năm 2017, chỉ tiêu nộp ngân sách của công ty được Bộ Tài chính giao là 1.000 tỷ đồng. Con số này rất khó đạt được. Nếu đưa vào cân đối mà không hoàn thành chỉ tiêu sẽ phát sinh nhiều rắc rối, thậm chí là nguy hiểm vô cùng.

Đồng quan điểm trên, ông Cao Thanh Tùng, Chủ tịch kiêm Giám đốc Công ty XSKT Hậu Giang, cho biết thêm: Nếu chỉ tiêu cứ tăng mỗi năm thì khó lòng đạt được, bởi thị trường hiện nay đã ở mức “bão hòa”, không thể tăng trưởng được nữa, thêm vào đó, nhiều loại hình xổ số khác cũng đang cạnh tranh gay gắt. Do vậy, việc giao chỉ tiêu cần tính đến tình hình thực tế của các địa phương.

Áp lực từ việc tăng chỉ tiêu nộp ngân sách, các công ty XSKT còn phải chịu sự cạnh tranh gay gắt bởi sự xuất hiện của xổ số điện toán Vietlott. Và theo nhận định của ngành XSKT thì hoạt động của Vietlott là không đúng quy định, gây khó khăn và làm ảnh hưởng đến thị trường kinh doanh khu vực phía nam.

Vấn đề này càng trở nên nóng hơn khi tại “Hội nghị thường niên lần thứ 108” vừa diễn ra tại cần Thơ; Hội đồng XSKT khu vực miền Nam đã chỉ ra hàng loạt sai phạm trong kinh doanh của Vietlott.

Cụ thể, một số hộ và đại lý xổ số điện toán tại TP.HCM đưa ra vé số tự chọn số điện toán in sẵn đưa về bán tràn lan trên địa bàn một số tỉnh, thành phố chưa triển khai thiết bị đầu cuối, làm thất thu ngân sách các địa phương. Ngay cả Trà Vinh, địa phương vừa có người trúng giải đặc biệt hơn 92 tỷ đồng cũng chưa có thiết bị đầu cuối, nhưng vé vẫn được bán tràn lan.

Ngoài ra, xổ số điện toán in sẵn các cặp số đưa đi bán dạo là không đúng quy định với đặc điểm của loại hình xổ số tự chọn điện toán, làm mất quyền tự chọn của người mua vé và không khác gì vé xổ số truyền thống.

Loại vé này được bán dạo với giá 12.000 đồng/vé, vượt mệnh giá 2.000 đồng đã gây hoang mang, bức xúc và thiệt thòi cho các đại lý và người bán vé số truyền thống. Đặc biệt là không đảm bảo cạnh tranh lành mạnh cùng sự phát triển giữa các loại hình xổ số. Bên cạnh đó, xổ số điện toán của Vietlott đã quảng cáo nội dung không rõ ràng, gây phản cảm khi treo biển tại các điểm bán là “xổ số kiểu Mỹ”; hoặc khẳng định: Loại hình này sẽ dần thay thế xổ số truyền thống…

Đỉnh điểm của vụ việc là ngày 4/10 vừa qua, Hội đồng XSKT miền Nam đã có văn bản gửi Bộ Tài chính, nói về những sai phạm của Vietlott; qua đó đề nghị, Bộ này xem xét, chấn chỉnh hoạt động xổ số điện toán.

Trước những chỉ trích này, ông Nguyễn Thanh Đạm - Phó tổng giám đốc Công ty TNHH MTV xổ số điện toán Việt Nam (Vietlott) cho rằng: Ngay sau khi nhận được văn bản của Hội đồng XSKT miền Nam, công ty đã có văn bản phản hồi. "Chúng tôi không hề có chủ trương, thậm chí cấm truyền thông quảng cáo công ty không được so sánh với XSKT. Tuy nhiên có một số đại lý đã tự ý treo biển quảng cáo “Xổ số kiểu Mỹ” cho người dân biết".

Theo ông Đạm, xuất phát từ nhu cầu của người chơi, nhiều người đã đến đại lý mua vé, sau đó mang đi bán lại với mức chênh lệch vài nghìn đồng. Riêng công ty luôn tuân thủ và giám sát chặt chẽ hoạt động của các đại lý để đảm bảo đúng theo quy định pháp luật. Ông Đạm cũng kiến nghị các địa phương cần vào cuộc để xử phạt những đối tượng sai phạm này.

Ông Nguyễn Hoàng Dương, Phó vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính (Bộ Tài chính), cho biết: Bộ luôn lắng nghe những ý kiến cũng như những khó khăn của các công ty để tìm giải pháp tháo gỡ.

Ông Dương đề nghị công ty Vietlott ngoài việc gửi văn bản chỉ đạo hoạt động các đại lý, cần phải có những giải pháp thực tế và quyết liệt hơn, để qua đó đảm bảo sự phát triển hài hòa, lành mạnh giữa 2 loại hình xổ số điện toán và XSKT.