Theo quy định hiện hành thì tất cả khách hàng mua căn hộ phải đóng 2% phí bảo trì theo giá trị căn hộ chưa VAT và không bao gồm trong giá bán. Phí bảo trì đóng vào lúc nhận nhà,
Chủ đầu tư đại diện thu vào và nộp vào 1 tài khoản ngân hàng chung. Trong khoảng 1-2 năm đầu Chủ đầu tư trực tiếp quản lý khoản phí này. Nhưng khi thành lập ban quản lý của cư dân thì khoảng phí này sẽ được bàn giao lại cho ban quản lý. Phí bảo trì này để phục vụ cho việc sửa chữa các kết cấu chung của toàn căn hộ.
Mới đây, Sở xây dựng TP.HCM đã đề xuất bỏ 2% phí bảo trì để tránh tranh chấp sau những xung đột xảy ra tại nhiều chung cư trên địa bàn trong thời gian qua từ nguồn tiền này gây ra.
Theo phòng quản lý nhà và công sở, Sở xây dựng TP.HCM, cho rằng “Tranh chấp, khiếu kiện tại các chung cư thời gian vừa qua phần nhiều liên quan đến vấn đề quỹ bảo trì. Nếu luật pháp vẫn buộc thu khoản phí này sẽ tiếp tục phát sinh tranh chấp không biết đến bao giờ mới kết thúc. Do đó nên bỏ khoản phí này khi người dân mua nhà”
Khi chung cư đi vào sử dụng, nếu phát sinh hư hại thì người sử dụng có trách nhiệm đóng góp để sữa chữa, nếu không nộp sẽ có chế tài theo quy định đưa ra. Một chung cư có tuổi thọ trung bình 100 năm. Trong 5 năm đầu chung cư vẫn còn bảo hành theo chính sách của nhà thầu. Thời gian đầu chi phí bảo dưỡng, bảo trì thiết bị chưa nhiều.
Nhưng càng về sau. chi phí bảo trì thiết bị gia tăng và sau khoảng 10 năm, nguồn quỹ bảo trì sẽ cạn kiệt. Luật quy định là muốn bảo vệ quy định của người dân, nhưng lại vô tình gây ra các tranh chấp phát sinh liên quan đến khoản tiền này.
Do đó không nhất thiết phải nộp 2% phí bảo trì ngay từ đầu, mà có thể thực hiện đóng hàng năm, hoặc nếu phát sinh vấn đề cần phải có chi phí, cư dân sẽ đóng góp. Khảo sát ở nhiều nơi, nước ngoài cũng có nơi chia nhỏ khoản này ra thu hàng tháng, hàng quý cùng với chi phí quản lý. Khi kinh phí vận hành sử dụng hết, dố dư ra sẽ lập quỹ để bảo trì.
Nhiều chuyên gia vẫn cho rằng việc duy trì phí quản lý chung cư là cần thiết, nếu quản lý và quy định chi tiết, chặt chẽ, việc thu chi được minh bạch, công khai. Bởi một dự án có rất nhiều căn hộ, bán nhiều đợt, với nhiều mức giá khác nhau. Trong khi số tiền này người mua nhà đóng cùng với giá bán căn hộ vào chung một tài khoản cho chủ đầu tư từ lúc nhận nhà. Chủ đầu tư giữ số tiền này đến khi bàn giao cho ban quản trị mất ít nhất cũng 2 năm, chậm có khi mấy năm vì phải chờ thành lập ban quản trị.
Trong quá trình này nhiều chủ đầu tư mượn dùng vào việc khác nên mới có chuyện chủ đầu tư chây ì không chịu tiến hành họp để bầu ban quản trị. Đến lúc bàn giao rồi, những người trong ban quản trị cũng không đủ điều kiện để kiểm tra, tính toán xem số tiền chủ đầu tư đưa ra có đúng, có đủ; bởi họ không thể đi kiểm tra sổ sách kế toán của chủ đầu tư xem số tiền 2% là bao nhiêu. Đây là một khe hở rất lớn khiến số tiền này bị thất thoát. Do đó, khi thu khoản phí này cần buộc chủ đầu tư phải nộp vào một tài khoản riêng, hạch toán độc lập để công khai minh bạch khi chuyển về cho ban quản ltrị tòa nhà.
